Geschiedenis van MSTM en St. Mang 

Geschiedenis van Sankt Mang

I. Sankt Mang als plaatsname

Precies op 17e Mei in 1818 werd uit 2 dorpen, 23 gehuchten en 29 streken een politieke gemeente genaamd Sankt Mang gesticht. Daartoe behoren Lenzfried, Leubas, Leupolz, Hafenthal, Ursulasried, Riederau, Kottern, Schelldorf, Neudorf en 47 andere dorpjes.

Op de 1e Juli 1972 werd deze gemeente in de Stad Kempten opgenomen. Wanneer tegenwoordig over het Stadsdeel Sankt Mang gepraat wordt, worden de voormalige dorpen Kottern, Schelldorf en Neudorf evenals de Neubaugebiete Oberösch, Oberwies, Heubach en op de Ludwigshöhe bedoeld. Volgens de geschiedenis gaat het om het volgende.

Een eigen Parochiekerk was er lange tijd niet. Kotterner, Schelldorfer en Neudorfer reisden naar de parochiekerk Sankt Magnus in gemeentedeel Lenzfried. Pas in 1922 werd de katholieke Kirk Maria Hemelvaart in Kottern gebouwd. De evangelische Christuskerk in de Magnusstraße werd in 1927 ingewijd.

Het Allgäuer ijzerhandwerken had in de middeleeuwen een goede bloei doorgemaakt. In de Allgäuer Alpen, en aan het zuidelijke deel van de Grünten werd Erts gedolven, dat in Hammerschmieden aan de Illerverder bewerkt werd. In 1368 werden de Hammerwerke in "Nitdorf" (= Neudorf) met een oorkonde vermeld. Met de ondergang van de Allgäuer Eisenindustrie werden deze Hammerwerke stil gelegd en verlaten. Deze half vervallen werkplaatsen zonder beheer en land worden "Kotterhäuser" genoemd. E kostwinning van "Mühlen und Hämmern" in Kottern komt voort uit eeb oorkonde uit het jaar 1494. In 1509 wordt over papiermolens gepraat, en op de vooravond van de boerenoorlog van 1525 ruilden de vorst van Kempten en der Bisschop van Augsburg anno 1524 Leibeigene in samenhang met het huwelijk van een Rettenbergerin naar "Kottern". In hetzelfde jaar droeg de vorst Johann Rudolf vvon Raithnau bepaalde Rechten aan de Papiermolen en de Hammerwerken aan Pantaleon Vogt over. 1525 was het Jahr van de "Grote aankoops". Daarbij kwam Kottern aan die rijksstad Kempten. slachts de Papiermolen bleven de vorst leen plichtig.

In de eerste helft van de 19e eeuw moet de Allgäuer Papierindustrie vanwege de qualitatiev e hoogwaardige concurrentie, uit Württemberg, stoppen. De Zwitserse ondernemer Caspar Honegger ontworp van 1845 tot 1850 de drie Papiermolens en richtte een prestatiegerichte katoenspinnerij op. Kottern beleefde daardoor een grote toestroom van arbeidskrachten uit de hele Allgäu, maar ook uit Tirol, Voralberg en Zwitserland. Had in 1845 Kottern maar drie Woonhuizen gestaan, zo leefden in Kottern, Schelldorf en Neudorf samen tien Jaar later al 1000 Mensen.

De fabriek was in elk opzicht die levensader van Kottern. Bijna alle inwoners van Kotterns, Neudorf en Schelldorf leefden direct of indirect hiervan. Hoewel Honegger zijn arbeiders een lokaal boven gemiddeld loon betaalde, bracht de industrialisering en de toestroom van mensen problemen met zich mee. Meer dan de Fabrieksheren in die tijd duidelijk was, ontwikkelde Honegger zoiets als de sociale voorzorg voor zijn arbeiders. Hij ondersteunde een vorm van A socialen woningbouw in Kottern en liet voor de Arbeiderskinderen een school inrichten. Buiten dat, verbeterden hij en zijn schoonzoon en opvolger Fries het verenigingsleven, en in het bijzonder het muziekleven in Kottern.

Toch kon de arbeidersbeweging en het Communisme natuurlijk snel in Kottern voet aan de grond zetten. Nog tot in het midden van de 20e eeuw sprak men van "roten Kottern". Die basisschool in Sankt Mang is tot aan tegenwoordig naar Gustav Stresemann, de minister van buitenlandse zaken van de sociaaldemocraten van de Weimarse Republik genoemd, die parochiekerk Maria Hemelvaart staat in der Friedrich-Ebert-Straße, genoemd naar de socialdemocratische Presidenten van de eerste Republik.
Aan het begin van de nationalsocialistische Diktatuur gebeurde er vervolgens nog het een en ander: In 1932 hadden die Kotterner een rondgang van de SA door de Ludwigstraße verhinderd, waarop zij straatkeien voor een uiteen drijving klaar gelegd hadden en de SA uitgenodigd hadden hun mars naar Kempten via een andere weg voort te zetten. In de eerste dagen van de bezetting schreef een onbekende Hand in grote letters "Rotfront" aan de Toren van de Spinnerij en Weverij; Men kan de letters tegenwoordig nog een beetje lezenTch pasten de Kotterner zich snel aan of hielden zich tenminste stil. Het ging hen goed. Anders dan in Kempten en in de rest van Duitsland was in Kottern ook in de 20er Jaren de werkomstandigheden goed, in de 30er Jaren waren rund 1400 arbeiders in der Textielfabriek werkzaam.Door zekerheid in de welvaart hadden de arbeiders moed, zich met andere dingen bezig te houden dan met eten op de plank krijgen. Het verenigingsleven bloeide, Fabrieksdirecteur Kremser ontwikkelde Sport, betaalde goede turners ook een keer de schulden uit eigen zak. Kemptenkon met deze vitale Kottern op geen enkele manier overweg. Het behouden van deze welstand was de Ktteners belangrijker dan politieke Martyrium.Weerstand was er weinig, maar er was zelfs eenmaal "roten Kottern" de uitzondering. Ook na de tweede wereldoorlog fleurde Sankt Mang. Kottern, Schelldorf en Neudorf groeien allen ook als een gesloten plaats samen. Nieuwe Industrieën vestigden zich , nieuwe Woongebieden werden gebouwd. Die geschiedenis van de gemeente Sankt Mang eindigt op 1e Juli 1972. Op deze dag werd ze als stadsdeel in die Stad Kempten opgenomen. Sankt Mang is vandaag de dag een eigener Stadsdeel van Kempten.

Stephan Thomae

De historie van Muziekvereniging Sankt Mang

Vanwege de gecompliceerde geschiedenis van Sankt Mang, moeten we terug naar de tijd waar Sankt Mang nog uit verschillende dorpen bestond. Naar de sporen van de voorgangers van Sankt Mang. Lenzfried heeft een eigen muziekkapel met een ver teruggaande geschiedenis. Verder hadden de dorpen Kottern, Schelldorf en Neudorf ook een eigen muziekvereniging.

De drie voorgaande kapellen

Josef Seele, geboren in 1823, was waarschijnlijk de grondzetter van de zogenoemde Seele(zielen)-muziek in Kottern. Wanneer deze zielen-muziek ontstaan is, is niet precies bekend. Zijn opvolger als dirigent werd Josefs zoon Bonifaz.
Een advertentie in de Allgäuer krant van 1889 informeert over het bestaan van de Muziekkapel Neudorf, die met muziekvereniging Durach voor een concert samenwerken

Uit het jaar 1892 dateert het tot nu toe oudste gevonden waarneming van Muziekkapel Kottern. In deze jaren, van 1890-1893, dirigeerde Josef Heinzle deze kapel, terwijl Bonifaz Seele, zoon van de oprichter, in deze jaren zijn militaire dienst afrondde. Van 1893 tot 1914 had Bonifaz Seele weer de muzikale leiding terug.

Twee oorkondes dateren uit het jaar 1895. De ene is een herinneringsoorkonde en de tweede is een oorkonde van het grote muziekfeest in Obergunzburg (zie afbeelding boven) Onder op de herinneringsoorkonde worden 29 kapellen genoemd waaronder Kapel Kottern.
De tweede oorkonde van dit jaar is een op karton geplakte foto van het Sedanfeest in Kottern 1895) (Zie de foto links)

Uit deze tijd is een interessante anekdote overgebleven, dat ene Josef Haibel uit Leiterberg, bij Betzigau, zowel zomers als 's winters, door regen, storm en sneeuw, te voet naar Kottern liep om daar de repetitie te bezoeken en bij de optredens aanwezig te zijn.

Een foto uit het jaar 1898(zie onder) Laat twaalf muzikanten met instrumenten zien in de uniformen van de tweede ziekenverzorgenden vereniging in Kottern zien. Deze vereniging fungeerde als de Kotterner muziekkapel.

back row from left: A. Heinzle, G. Heinzle, Rick, Heiligensetzer, Aschauer, ?

middle row from left: B. Seele, F. Huber, ?

front row from left: Haibel, A. Prestel, Spann, J. Heinzle



Voor het jaar 1900 is de Muziekkapel Schelldorf, door de grondzetter en dirigent Jacob Gehring en de hoogleraar Vorst uit Sankt Mang, opgericht. Samen met de muziekkapellen van Kottern en Neudorf ligt hiermee wat betreft Muziekvereniging Sankt Mang, het zelden voorgekomen geval van het kind met de 3 ouders.

Tijdens de eerste wereldoorlog sloot de Seele(zielen)-muziek uit Kottern zich aan bij de Kapelle Gehring uit Schelldorf, om het aangezicht van de vereniging en de mogelijkheid tot musiceren te behouden, vanwege oproep van vele muzikanten voor de militaire dienst.
Deze samenwerking werd in de jaren 20 gehandhaafd, tot de muzikanten het gebouw van de muziekkapel Kottern in gebruik namen, en werd de samenwerking definitief. Van 1920 tot 1925 Jacob Gehring en daarna Ludwig Gebele.
De muziekkapel Kottern nam in de jaren 20 aan meerdere muziekfeesten in de Allgeau, Altusried, Wiggensbach en Immenstadt, deel, Tijdens de Nationaal socialistische gelijkstelling worden zowel muziekverenigingen als kapellen opgeheven. Het verenigingsleven werd zoveel mogelijk verhinderd. De verschillende dorpen hadden niet meer hun eigen kapel, alleen had de SA-kapel Kempten land onder leiding van Dirigent Erich Schneider uit Betzigau, nog bestaansmogelijkheden. Deze SA-kapel blijft grotendeels een Betzigauer aangelegenheid. En de meeste muziekverenigingen musiceren als losse groepen verder. Dit gebeurde ook bij muziekkapel Kottern, die dan, rond 1939, door Hoogleraar Hitzler gedirigeerd werd. Zo bleef de muzikalische traditie in de blaasmuziek onder vele hindernissen toch bestaan. In het muziekarchief van de muziekvereniging bevindt zich ongedateerde marsboeken, die door hun inhoud stammen uit de tijd van het Nationaal socialisme. Ze dragen een stempel met het opschrift "Orchesterverein Kottern 1920"

Heroprichting na de tweede wereldoorlog

In de tweede wereldoorlog werd het musiceren met moeite in stand gehouden, terwijl de Amerikaanse bezettingsmacht in 1945 elk verenigingsleven van de Duitsers verbood. Toch werd er in alle stilte gerepeteerd, tot men zich uiteindelijk besloot in 1950 een nieuwe vereniging te stichten. De eerste twee decennia verliepen met moeite, de muziekkapel onderging bergen en dalen. Waarbij de bergen kort en de dalen lang waren.
De voorzitter Ludwig Engstler die in 1966 gekozen werd als voorzitter en bezat deze functie 25 jaar lang tot 1991. Hij had als doel de vereniging te stabiliseren. Anton Steiger die van 1968 tot aan 1985 dirigent was verhoogde het muzikale niveau van de kapel enorm.
De tijd van Stieger en Engstler was daarmee de eigenlijke opbouwfase van Muziekvereniging Sankt Mang. In 1969 werd het 70 jarig jubileum van de vereniging met vlaggen inwijding gehouden. In de jaren 70 worden partnerschappen met muziekvereniging Eberholzen (Niedersachsen) en met Luttach (zuid-tirol)gesloten.
In 1989/90 Bouwden de muzikanten, een van de stad verworven voormalig Sankt Mang station aan de Theodorplatz om tot het muziekgebouw. Op 3 maart 1990 vond de sleutelovername plaats door de Burgemeester Dr Josef Hoß van Kempten. Zo, de Musikverein St. Mang is waarschijnlijk de enige muziekclub met railspanning.

  Anton Steiger had niet gezien deze stap: in 1987 was hij 38 jaar oud was overleden. Hij werd opgevolgd door Franz Hefele, die in 1985 de facto de plaats ingenomen van zijn zieke voorganger. Franz Hefele leidde de Musikverein Sankt Mang tot 1990 Van 1990-1997 nam Stephan Thomae het stokje in de club.

Met voorzitter Wolfgang Fiedler 1991 - 2008 en dirigent Stephan Thomae de Musikverein Sankt Mang kende een zeer succesvolle tijd. De Musikverein muzikaal bereikt in deze tijd voor de audities in de zesde beste resultaten. Concerten werden alleen uitgevoerd in theateropstelling en van 2000 verhuisde de MSTM zijn nieuwjaarstoespraak Concerten in het City Theater Kempten. De club was erg grappig rijst op dit moment en verricht jaarlijks maximaal buitenland dremal. Het hoogtepunt was de 1995 District Muziekfestival voor de 100ste verjaardag van de Musikverein Sankt Mang. 1997-1998 leidde weer Franz Hefele de Musikverein, want Stephan Thomae in India bleef tot een jaar te studeren. Stephan Thoma werkte als dirigent bij de Musikverein tot 2003.

Van 2003, het tijdperk van de betaalde geleiders begon. 2003-2004 Johannes Möller en 2005 -2011 Axel Maucher. 2004-2005 nam opnieuw Stephan Thomae scepter. Van 2011 tot 2014 de Musikverein was op zoek naar een nieuwe dirigent. Gedurende deze tijd, Wolfgang Fiedler leidde het orkest. Van januari 2014 tot augustus 2016 Helmut Brutscher was dirigent van het Musikverein St. Mang. Van augustus 2016 tot februari 2017 onder leiding vervanger Wolfgang Fiedler Daniel Thürwächter de Musikverein. Van februari 2017 tot augustus 2021 was Markus Schubert muzikaal leider. 2019 Vlaggenwijding van de gerestaureerde vlag met een feest in de hal van de firma Berchtold. Julia Hölzle is sinds oktober 2021 muzikaal leider. In september 2022 zal de Sankt Mang jeugdgroep zich verenigen met de Betzigau-Lenzfried jeugdband.

buitenlandse relaties

Sinds de jaren 70 bedrijft muziekvereniging Sangt Mang verscheidene muzikale contacten:

1971 was der City of Oxford Youth Band te gast bij Sankt Mang. In 1972 en 1973 bezochten de muzikanten van Sankt Mang Musikkapelle Luttach (Südtirol), tegenbezoeken volgeden in 1972 en 1974.
In 1977 ging Muziekvereniging Sangt Mang voor het eerst naar Muziekvereniging Eberholzen (Niedersachsen) Tegenbezoeken volgden in 1978, 1985, het 6e Bayrischen Landsmuziekfeest in Kempten en in 1995 vanwege het 100-jarig jubileum van Sankt Mang. Een tweede reis naar Eberholzen maakten de Sankt Mangers in 1992 naar aanleiding van het 100 jarig bestaan van Eberholzen.
In 1991, 1993 en 1995 was het jeugdblaasorkest Sopron(Hongarije) te gast bij Sankt Mang. En in 1994 en 1997 waren ze op doorreis en overnachtten zij 1 nacht in Sankt Mang. Ook deze korte tijd vierden en musiceerden zij samen.In 1992 en 1994 volgden tegenbezoeken aan Sopron, Waarbij ze zo een van de vier partnersteden van Kempten konden leren kennen.
In 1995 knoopte Muziekvereniging Sankt Mang contanct met muziekvereniging Mutlangen (Baden- Wurtemberg)Het bezoek en tegenbezoek vonden in 1996 plaats.Via het internet knoopte Sankt Mang contact met Muziekkapel Vöran aus Südtirol. Bezoek en tegenbezoek vonden in 2000 plaats. In het jaar 2002 leerde Sankt Mang, ook via het internet, Muziekvereniging Excelsior uit Losser(Nederland), Öflingen (Südschwarzwald ), Kiebingen (Wurtemberg), Muziekvereniging Excelsior was in 2002 in Sankt Mang te gast en musiceerde samen met Muziekvereniging Sankt Mang, het blaasconcert in het Rezidenzhof. Het tegenbezoek was in juni 2003. Buiten dat hield de muziekvereniging Sangt mang iedere keer weer contacten buiten de Allgeau. 1969 op het vliegveld Kloten bij Zurich, en bij de bevriende muziekkapel Altach (voralberg), 1970 Kloster Ettal, 1974 in het Schwabische Hall, 1976 Esslingen en Reutlingen, 1991 in Hamm,1995 en 1996 in Breitenthal (landkreiz Gunzburg), 1996 Grafelde bij Hannover, 1998 Býk(Hongarije', 2001 Quiberon in Frankrijk, 2002 Oflingen (Zwarte woud), 2003 in Eberholzen (Niedersachsen) en Losser (Nederland), 2004 in Mutlangen, 2005 in Stockheim. 2007  international "Grünen Woche" in Berlin, 2008 in Losser NL,  2011 in Berlin,  2012  in Innerpfitsch (Südtirol). 2013 Sopron  Hongarije, 2015 Westhausen. 2017 in Öflingen (Zwarte Woud), 2018 in Sopron (Hongarije), 2019 in Quiberon (Frankrijk), 2022 Dax Music Festival in Frankrijk

Gemeenschap concerten en gast concerten consolideren Contacten met andere muzikanten:

1964: Gastconcert van de Muziekkapel Reutte in Sankt Mang
1970: Gemeenschapsconcert met de Muziekkapel Dietmannsried in Sankt Mang
1971: Gastconcert City of Oxford Youth Band in Sankt Mang
1971: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Heiligkreuz in Sankt Mang
1971: Gemeenschapsconcert met muziekvereniging Graben-Schwabmünchen in Sankt Mang
1973: Gemeenschapsconcert met muziekvereniging Lenzfried in Sankt Mang
1974: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Luttach (Südtirol) in Sankt Mang
1981: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Probstried in Sankt Mang
1989: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Schwarzenberg in Oy
1993: Gemeenschapsconcert met Jeugdblaasorkest Sopron in Kempten
1994: Gemeenschapsconcert met Jeugdblaaskapel Sonthofen in Kempten
1995: Galaconcert met Stadkapel Marktoberdorf in Kempten
1996: Gemeenschapsconcert met Harmonie Welden (Augsburg) in Kempten
1997: Gemeenschapsconcert met Harmonie Welden (Augsburg) in Welden
1997: Gemeenschapsconcert met muziekvereniging Maierhöfen (Westallgäu) in Kempten
1998: Gemeenschapsconcert met Jeugdblaasorkest Sopron in Sopron (Ungarn)
1999: Gemeenschapsconcert met Jeugdblaasorkest Sopron in Kempten
2000: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Vöran uit Südtirol in Kempten
2001: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Memmingerberg
2001: Gemeenschapsconcert met Muziekkapel Wildpoldsried
2002: Gemeinschaftskonzert mit dem Blasorchester Excelsior Losser aus den Niederlanden
2003: Gemeenschapsconcert met Musikverein Öflingen (Südschwarzwald) und Losser (NL)
2004: Gemeenschapsconcert met Musikvereniging Kiebingen (schwarzwald)
2005: Gemeenschapsconcert met Musikverein Waltenhofen
2006: Gemeenschapsconcert met Bergmannskapelle Stockheim (Oberfranken)
2007: Gemeenschapsconcert met Excelsior Losser aus den Niederlanden
2008: Gemeenschapsconcert met Wiggensbach
2009: Gemeenschapsconcert met Bihlerdorf-Ofterschwang
2010: Gemeenschapsconcert met Musikverein Waltenhofen
2011: Gemeenschapsconcert met Musikkapelle Innerpfitsch (Südtirol)
2012: Gemeenschapsconcert met Juventus Brass Band Sopron (Hungary)
2013: Gemeenschapsconcert met Musikverein Schrattenbach
2014: Gemeenschapsconcert met Musikverein Konzenberg
2015: Gemeenschapsconcert met Harmoniemusik Oy
2016: Gemeenschapsconcert met Juventus Sopron (Ungarn)
2017: Gemeenschapsconcert met Musikverein Westhausen
2018: Gemeenschapsconcert met Musikverein Öflingen (Südschwarzwald)
2021: Gemeenschapsconcert met Musikkapelle Rettenberg 
2022: Gemeenschapsconcert met Musikgesellschaft Illereichen-Altenstadt
2023  Gemeenschapsconcert met Blasorchesters Excelsior Losser aus den Niederlanden
2023  Gemeenschapsconcert met Musikverein Wilhelmskirch

Concertprograms

Optredens van Bondskanselier Willy Brandt, Bondsminister Ignaz Kiechle, minister president van Baden Wurtemberg Lothar Spath, de Bayrischen minister presidenten Alfons Goppel, Frans Josef Strauss en Max Streibl en SPD voorzitter Hans-joachim Vogel hebben een muzikaal tintje gekregen door Muziekvereniging Sankt Mang. 2007 presteert op het internationale Groene Week voor het ontvangen bij minister Seehofer.

Allgäu-Schwäbischer Musikbund

Ook voor de Allgeau Swabische Muziekbond hebben Kempten en Muziekvereniging Sankt Mang regelmatig een belangrijke rol gespeelt. In het jaar 1926 werd de Allgeau Swabische Muziekbond, waar Muziekvereniging Sankt Mang toe behoort, in Kempten opgericht. Tegenwoordig heeft de bond zich gevestigd in Krumbach, maar de ASM staat nog altijd ingeschreven in het verenigingsregister va Kempten. In 1979 werd bij de ASM vergadering die in Sangt Mang werd gehouden Karl Stiefel voor het eerst tot President van de ASM gekozen. In 1985 vond het 6e bayrischen landsfeest in kempten plaats. In 2003 was in Kempten de delegatievergadering van de ASM.

Stephan Thomae
Wolfgang Fiedler

Bestuur en Dirigenten
van Musikvereniging Sankt Mang

Drie Voorgaande kapellen tot de eerste Wereldoorlog

Muziekvereniging Kotternin de tussentijd

Muziekvereniging Kottern, muziekvereniging Sankt Mang
na de tweede wereldoorlog

Wedstrijduitslagen muziekvereniging Sankt Mang